Karkonosze – Karkonoski Park Narodowy

Karkonoski Park Narodowy został utwo­rzony 16 stycznia 1959 roku i Powierzchnia Parku według stanu na dzień 1 stycznia 2016 r. wynosi 5951,4236 ha,Obej­muje najwyższy, wysokogórski masyw Sudetów, jak również Wodospad Szklarki i górę Chojnik. Turyści mają do dyspozy­cji 137,5 km szlaków, 10 wyciągów i 13 schronisk.

Powierzchnia otuliny Parku – 13 093 ha została określona w 1996 roku.
Unikatowy krajobraz Karkonoszy tworzą samotne skaty, wielometrowe przepa­ście, polodowcowe jeziora, bagna i miejsca zupełnie płaskie zwane wierz­chowiną. Wysokie, strome zbocza skal­ne sześciu kotłów nadają pejzażowi cha­rakter wysokogórski.

W epoce lodowcowej lokalne lodowce górskie wyżłobiły w skatach ogromne półkoliste niecki o głębokości do 250 metrów. Ich ściany są prawie pionowe, a niektóre zagłębienia do dziś wypełnione są pozostałościami wytopionych lo­dowców. Tak właśnie powstały Wielki i Mały Staw.

Na szczególną uwagę za­sługuje Rezerwat Śnieżne Kotły, będący doskonałym przykładem występowania alpejskiego krajobrazu w Karkonoszach.

 W ich obrębie występuje wiele chronio­nych i rzadkich gatunków roślin. W krajobrazie Karkonoszy możemy znaleźć także kilkunastometrowe granitowe skałki, których szczyty wystają łagodnie od kilkudziesięciu do 100 metrów ponad wierzchowinę.

 Na tle innych wzniesień okazale prezentuje się wysoka i stroma Śnieżka – najwyższy szczyt Karkonoszy oraz Sudetów (1602 m n.p.m.). Jej wierzchołek znajduje się na granicy polsko-czeskiej.

Na obszarze wierzchowiny występują także tzw. torfowiska wysokie, z których najbardziej znane znajduje się na Równi pod Śnieżką. Powstało ono około 5000 lat temu dzięki dużej wilgotności powie­trza, obfitym opadom i licznym źródłom. Krajobraz Równi zwany „karkonoską tundrą wypełniają liczne zarośla koso­drzewiny, niewielkie okresowe oczka wodne z roślinnością bagienną. Roślinność Karkonoszy cechuje układ piętrowy. Wierzchołki najwyższych szczytów (piętro alpejskie) porasta mu­rawa. W strefie subalpejskiej, z torfowi­skami i kotłami polodowcowymi, domi­nuje kosodrzewina.

 Regiel górny, dolny oraz pogórze porastają lasy świerkowe, które zastąpiły naturalne lasy bukowe i mieszane. Lasy liściaste można znaleźć tylko na niewielkich obszarach całego terenu. Swoisty mikroklimat oraz podłoże jest środowiskiem wielu bardzo rzad­kich gatunków roślin m.in. skalnicy ba­zaltowej, której jedyne na świecie stanowiska znajdują się na kilku bazalto­wych skatach zagubionych pośród gra­nitów Małego Śnieżnego Kotła. Innym endemicznym gatunkiem jest dzwonek karkonoski. Występują tutaj także: relik­towa wierzba lapońska, paproć zmienka górska, zawilec narcyzowy, pierwiosnek maleńki i skalnica śnieżna.

Historia ochrony przyrody w Karkonoszach sięga zaledwie początków XX wieku. Wcześniej przez setki lat człowiek gospodarując w Karkonoszach, nieracjonalnie korzystał z bogactw przyrodniczych, doprowadzając tym samym do ich dużego zubożenia. W tym czasie wyginęło wiele gatunków zwierząt.

Wielkie drapieżniki skutecznie wytępiono poprzez polowania. Na rozległych obszarach rozwijało się pasterstwo, wycinano lasy na potrzeby mieszkańców i rozwijającego się przemysłu, między innymi hutnictwa. Naturalne siedliska kurczyły się, nie dając niektórym przedstawicielom fauny możliwości przeżycia. Prawdopodobnie wiele gatunków już nigdy nie powróci w Karkonosze. Jednak co jakiś czas odkrywane są tutaj nowe gatunki, niektóre powracają po wielu latach nieobecności, np; wilki ,rysie,

a w sierpniu 2018 r. niedźwiedź , część jest przywracana w ramach działań ochronnych Karkonoskiego Parku Narodowego-motyl niepylak apollo.
W Karkonoskim Parku Narodowym fau­nę reprezentuje raczej skromna liczba gatunków, niemniej jednak kilka z nich zasługuje na szczególną uwagę. Należą do nich muflony oraz górskie owce z Korsyki i Sardynii, które sprowa­dzone zostały na te tereny na początku XX wieku i dobrze zaaklimatyzowały się na tym terenie.

Występują także jelenie,które podczas rykowiska możemy słyszeć w całych Karkonoszach, sarny i dziki.

Z drapieżników,prócz już wspomnianych żyje tu borsuk,kuna,łasiczka,lis.

Chłodny klimat najwyższych partii Karkonoszy dał również schronienie faunie przenikającej z wielkich masywów górskich Europy – głównie z Alp. Wśród gatunków alpejskich wymienić należy wypławka alpejskiego, ślimaki: przeźrotka Kotuli i żyjący pod kamieniami maskowiec, posiadający muszlę pokrytą drobnymi włoskami. Wspomnieć należy o niemal zupełnym braku gatunków ciepłolubnych, pochodzących z basenu Morza Śródziemnego, Morza Czarnego oraz Bałkanów. Panujące w Karkonoszach niskie temperatury wyjaśniają brak zasiedlenia tych gór przez faunę ciepłolubną. Jednym z wyjątków jest gatunek pająka Harpactea lepida, żyjący w ruinach zamku Chojnik. Specyficzna jest też odmienność zgrupowań bezkręgowców w porównaniu do innych masywów górskich Sudetów – zwłaszcza Sudetów Wschodnich. W nich odnotowuje się zdecydowanie większy udział gatunków karpackich. Tłumaczy się to odmiennością geologiczną i klimatyczną masywu Karkonoszy.
Wśród ptaków można wyróżnić 90 ga­tunków, w tym takie unikatowe jak: sóweczka włochatka, a także okazy typo­wo górskie: siwerniak, płochacz halny oraz drozd obrożny.

Największym ptakiem KPN jest Orzeł , w kotle małego stawu gniazduje też sokół a najcenniejszym skarbem jest największy kurak-cietrzew.

W ramach Karkonoskiego Parku Naro­dowego, w Szklarskiej Porębie funkcjo­nuje Karkonoskie Centrum Edukacji Eko­logicznej, prezentując wizualnie przyrodę oraz morfologię Karkonoszy.źródło KPN

ŚCIEŻKI DYDAKTYCZNE: „Okolice Góry Chojnik, „Chojnik dla dzieci i młodzieży, „Karkonosze Wschodnie, „Na Szrenicę, „Do Wo­dospadu Szklarki (także dla niepełno­sprawnych), „Po ekosystemach leśnych KPK, „Wokół Kotła Wielkiego j Małego Stawu, „Śląską drogą na Śnieżkę, „Polodowcowe dziedzictwo Karkono­szy (transgraniczna), GŁÓWNE TRASY TURYSTYCZNE: na Śnieżkę, na Szrenicę, na Chojnik, w Kotłach Małego i Wielkiego Stawu oraz z Jagniątkowa do Czarnego Kotła.
TURYSTYKA ROWEROWA
Obwodnica Jeleniogórska -130 km
Obwodnica Rudawska – 59 km
Obwodnica Kowarska – 46 km
Obwodnica Izersko-Kamienicka – 84km
Stara Kamienica – Rozdroże Izerskie -18,8 km
Na terenie KPN ruch rowerów funk­cjonuje również po istniejących szla­kach pieszych na czterech odcin­kach:
Jelenia Góra Sobieszów – Zamek Chojnik
Karpacz – Schronisko Nad Łomniczką
Karpacz Górny – Schronisko Strze­cha Akademicka
Szklarska Poręba – Hala Szrenicka

Opłaty za wstęp do Karkonoskiego Parku Narodowego:
* opłata normalna jednodniowa 8 zł,
* ulgowa jednodniowa 4 zł,
* trzydniowa normalna 20,00 zł ulgowa 10 zł.
* dla grup z przewodnikiem sudeckim 7 zł ulgowa 3,5 zł.
* Wejście do Wąwozu Kamieńczyka (kwoty brutto): Opłata normalna 8 zł Opłata ulgowa 4,00 zł

Kopa i Hali Złotówka
W cenę biletu na wjazd koleją linową lub wyciągami narciarskimi Kompleksu narciarskiego Kopa i Hali Złotówka wliczona jest opłata za udostępnianie terenu Karkonoskiego Parku Narodowego.
Opłat za udostępnianie części KOPY i Złotówki do celów turystycznych, rekreacyjnych i sportowych nie pobiera się (nie są wliczone w cenę biletów) od osób niepełnosprawnych z orzeczonym znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.
a) bilet na wjazd i zjazd, wjazd, karnet jednodniowy, karnet 3-godzinny, karnet 2-godzinny: 3,50 zł + VAT
b) bilet jednorazowy na wjazd kolejką 2-osobową dla narciarzy „Liczykrupa”: 0,35 zł + VAT
UWAGA! Nie jest wymagana zgoda na wjazd pojazdów poruszających się ulicą Turystyczną na odcinku ul. Olimpijska – Dolna Stacja wyciągu na Kopę, celem dowiezienia bądź zwiezienia os. niepełnosprawnej z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

Miejsca sprzedaży biletów
1. Punkt koło hotelu Orlinek w Karpaczu (przy szlaku czerwonym do schroniska Nad Łomniczką)
Wszystkie święta, soboty, niedziele, w czasie trwania ferii zimowych oraz w sezonie letnim (od 1 maja – 30 września) codziennie, od godz. nie późniejszej niż 8:00 i do godz. nie wcześniejszej niż 17:00.
2. Punkt przy dolnej stacji kolei linowej na Kopę w Karpaczu (przy szlaku czarnym)
Wszystkie dni w roku z wyjątkiem okresu od 16 listopada do 15 grudnia oraz dnia 10 sierpnia, od godziny nie późniejszej niż 8:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 17:00.
3. Punkt przy świątyni Wang w Karpaczu
Wszystkie dni w roku z wyjątkiem okresu od 16 listopada do 15 grudnia oraz dnia 10 sierpnia, od godziny nie późniejszej niż 8:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 17:00
4. Punkt u podnóża Chojnika (Sobieszów – Jelenia Góra)
Wszystkie dni w roku z wyjątkiem okresu od 16 listopada do 15 grudnia oraz dnia 10 sierpnia, według poniższego czasu funkcjonowania:
- styczeń, luty, marzec, listopad i grudzień – od godziny nie późniejszej niż 9:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 16:00,
- kwiecień, maj, wrzesień i październik – od godziny nie późniejszej niż 9:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 17:00,
- czerwiec, lipiec i sierpień – od godziny nie późniejszej niż 9:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 18:00
UWAGA!
W okresie od 15 kwietnia do 15 września w ramach punktu enklawa KPN Wzgórze Chojnik, dodatkowo pobierane są opłaty na szlaku z Przełęczy Żarskiej na Chojnik.
5. Punkt przy Wodospadzie Szklarki w Piechowicach
Wszystkie dni w roku z wyjątkiem okresu od 16 listopada do 15 grudnia oraz dnia 10 sierpnia, według poniższego czasu funkcjonowania:
- styczeń, luty, marzec, kwiecień, październik, listopad i grudzień – od godziny nie późniejszej niż 9:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 17:00
- maj i wrzesień – od godziny nie późniejszej niż 8:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 18:00
- czerwiec, lipiec i sierpień – od godziny nie późniejszej niż 8:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 20:00
6. Punkt przy stacji pośredniej wyciągu na Szrenicę oraz szlaku zielonym w kierunku Łabskiego Szczytu
Wszystkie dni w miesiącach od maja do września w godzinach nie późniejszych niż 8:30 i do godziny nie wcześniejszej niż 17:00.
7. Punkt – zejście do Wodospadu Kamieńczyka (Szklarska Poręba)
Wszystkie dni w roku, według poniższego czasu udostępnienia:
- styczeń, luty, marzec, kwiecień, październik, listopad i grudzień – od godziny nie późniejszej niż 9:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 17:00,
- maj i wrzesień – od godziny nie późniejszej niż 8:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 18:00,
- czerwiec, lipiec i sierpień – od godziny nie późniejszej niż 8:00 i do godziny nie wcześniejszej niż 20:00
Sprzedaż biletów on-line
https://kpn.eparki.pl/
fotografie:Autora